29.05.2020 r.

Dzień dobry.

Temat: Sprawdzian z lektury

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

28.05.2020 r.

Dzień dobry.

Temat: Charakterystyka porównawcza Danusi i Jagienki.

Przeczytajcie charakterystykę.

„Panna Danuta Jurandówna najurodziwsza jest i najcnotliwsza między pannami” – stwierdził uroczyście Zbyszko, ślubując, że będzie głosił tę prawdę wszędzie i pojedynkował się z każdym, kto jej zaprzeczy. Podobne śluby złożył Jagience inny rycerz. Który miał rację?

Krucha, delikatna blondynka i silna – fizycznie i psychicznie – brunetka. Obie młode i piękne. Urokowi obu ulega kolejno Zbyszko z Bogdańca. A czytelnik? Przyjrzyjmy się obu postaciom…

Danusia była córką sławnego rycerza – Juranda ze Spychowa, cieszącego się wielkim uznaniem na dworze księżnej Anny Mazowieckiej i siejącego postrach pośród Krzyżaków. Tak więc była Jurandówna osobą dobrze urodzoną i zamożną, przed którą rysowała się, z racji pochodzenia i kontaktów na dworze, majątku oraz urody, piękna przyszłość.
Danusię poznajemy na kartach powieści jako młodziutką, beztroską, anielskiej urody dziewczynę, wychowywaną po śmierci matki na dworze, ulubienicę księżnej.
Mimo tragicznych doświadczeń (matka zmarła podczas najazdu Krzyżaków na Spychów) jest Danusia wesołą i piękną dziewczyną, rozpieszczaną i przez ojca, i przez zamożną protektorkę oraz dworzan, a potem uwielbianą również przez rycerza – Zbyszka z Bogdańca, który obierze ją na damę swego serca.
Jurandówna ma ujmującą, delikatną, dziewczęcą, niemalże dziecięcą urodę i dziecięcy sposób bycia, a na dodatek pięknie śpiewa:

Między nimi zaś stanęła owa młódka, która niosła za księżną nabijaną miedzianymi ćwieczkami lutnię. Na głowie miała wianeczek, włosy puszczone po ramionach, suknię niebieską i czerwone trzewiki z długimi końcami. Stojąc na ławce wydawała się małym dzieckiem, ale zarazem przecudnym jakby jakowaś figurka z kościoła albo z jasełeczek.

Jagienka Zychówna, podobnie jak Danusia, jest piękną kilkunastoletnią szlachcianką, jednakże nie tak znakomicie urodzoną jak Jurandówna. Jej ojcem jest Zych ze Zgorzelic, sąsiad Maćka z Bogdańca.
Prócz urody i szlachectwa mają Danuśka i Jagienka jeszcze jedną wspólną cechę: zostały wcześnie osierocone przez matki. O ile jednak szkołą życia Danuśki był po śmierci rodzicielki dwór księżnej Anny, dawnej opiekunki jej matki, o tyle Jagienka spędzała czas na gospodarskich zajęciach, szczególnie upodobawszy sobie te męskie, takie jak polowania czy jazda konna.
Domem Danusi był dwór, Jagienki – las, pole, gospodarstwo. Stąd też inny wygląd oraz sposób bycia obu panien i inne zamiłowania.
Gdy poznajemy Danusię, przypomina ona pięknie ubrane, delikatne, eleganckie dziecko – rybałta z lutnią, Jagienka zaś – wiejskiego chłopaka, zajmującego się polowaniem czy gospodarskimi zajęciami (dopiero później poznamy ją także jako damę).
Oto jak scharakteryzowana zostaje piętnastoletnia Zychówna podczas pierwszego dorosłego spotkania ze Zbyszkiem (wcześniej widywali się jako dzieci):

Zbyszko ujrzał najdziwniejsze w świecie widowisko: Oto na chybkim srokaczu sadziła ku nim siedząc po męsku dziewczyna z kuszą w ręku i oszczepem na plecach. W rozpuszczone od pędu włosy poszczepiały jej się chmielowe szyszki, twarz miała rumianą jak zorza, na piersiach rozchełstaną koszulinę, a na koszuli serdak wełną do góry. Zychówna jest zręczną, sprawną, wysportowaną i silną dziewczyną, ale też dobrą gospodynią – umie i usłużyć przy stole, i włosy ufryzować sąsiadowi – Zbyszkowi, i pomóc przy polowaniu, i świetnie jeździć konno. Jest też odważna. To dzięki pomocy Jagienki Zbyszko ocaleje podczas nocnej wyprawy na niedźwiedzia. Niespodziewanie bowiem córka Zycha ze Zgorzelic pomoże mu, gdy życie młodzieńca będzie zagrożone.
Jagienka zaradna i uczynna, skłonna do pomocy, ma otwarte serce. To fakt, że Zbyszkowi pomaga także dlatego, że go kocha. Jednak może on liczyć na dziewczynę również wtedy, gdy Jagienka dowiaduje się, że Zbyszko jest zakochany w innej dziewczynie. Litość w jej sercu wzbudzi także obcy jej starzec – Jurand ze Spychowa – którego napotka podczas swojej podróży po śmierci ojca. Będzie się nim opiekować jak rodzona córka.
Czech Hlawa mówi o Jagience: „tacyście właśnie, jako anieli w niebiesiech”.
Zresztą i Danusia ma dobre serce. Gdy dowiaduje się o kłopotach Zbyszka i grożącej mu śmierci (wyrok za zaatakowanie krzyżackiego posła), bardzo je przeżywa i decyduje się oczywiście na pomoc młodzieńcowi. Dzięki staremu obyczajowi ratuje ukochanego rycerza dosłownie spod topora kata.

Obie bohaterki cechuje szczerość i spontaniczność uczuć. Jagienkę poznajemy, gdy serdecznie wita powracającego ojca. Nie wstydzi się swej radości, jest też serdeczna wobec Maćka i Zbyszka oraz obcego Juranda ze Spychowa. Gdy czytelnik poznaje Danusię, jest ona uosobieniem dziewczęcego wdzięku i dziecięcej spontaniczności: skacze z radości, nie każe się prosić o piosenki, cieszy się na widok swego rycerza, a gdy otrzymuje tajemniczy list od ojca wzywający ją do Spychowa, nie kryje łez i miłości do Zbyszka („To już wiesz, Zbyszku! Oj, żal mi tatusia, ale żal i ciebie, nieboże!”), nie waha się też wraz z narzeczonym prosić księżną Annę Danutę o szybki ślub bez obecności ojca.
Jagienka też nie jest powściągliwa, ale tylko wobec znajomych. Początkowo brak jej śmiałości, np. Zbyszko, którego nie widziała od dawna, przy pierwszym spotkaniu, peszy ją. Danusia jest inna, bo wychowana na dworze, nie pośród mazowieckich lasów, a zatem – mniej nieśmiała. Obie bohaterki przechodzą metamorfozę, obie dojrzewają, choć w nieco inny sposób. Jagienka w ogóle wydaje się doroślejsza: zaradniejsza i praktyczniejsza, musi przecież bez matki wraz z ojcem prowadzić dom, a i potem, po jego śmierci, czuwać nad Zgorzelicami. Ulega też pierwszym namiętnościom, to ona na początku interesuje się Zbyszkiem i wykazuje w tym związku inicjatywę. Danuśka na dworze zdobywa raczej towarzyskie obycie niż gospodarskie umiejętności, a w miłości poddaje się porywom uczucia zachwyconego jej urodą rycerzyka.

Po metamorfozie Danusia przemienia się z dziecka w kochającą Zbyszka młodziutką kobietę, a Jagienka z półdzikiej, hożej, ubranej po męsku dziewczyny z lasów, o którą kłócą się sąsiedzi – w zjawiskowo piękną, elegancką damę, którą zachwycają się obcokrajowcy.

Porównajmy pierwszy opis Jagienki z lasu z Jagienką-dworką, przebywającą u księżnej w Płocku:

– Jagienka-li to, czyli może córka księstwa na Płocku?
Ale to była Jagienka Zychówna ze Zgorzelic, gdyż w chwili gdy oczy ich spotkały się, uśmiechnęła się do niego zarazem przyjaźnie i litościwie, a potem przybladła nieco i nakrywszy oczami powiekami stała w złotej przepasce na ciemnych włosach i w niezmiernym blasku swej piękności, wysoka, smutna i cudna, nie tylko do księżniczki, ale do prawdziwej królewny podobna. […]
Od tych kilku lat urosła znacznie, ale zmienił ją jednak nie tyle wzrost, ile powaga, której nie miała przedtem ani śladu. Dawniej, gdy w kożuszku i z liśćmi w roztarganych włosach ganiała na koniu po borach i lasach, można ją było poczytać bogdaj za urodziwą chłopiankę, teraz na pierwszy rzut oka widać w niej było dziewkę znacznego rodu i wielkiej krwi…
Nic dziwnego, że właśnie Jagienką zachwycił się cudzoziemski rycerz pan de Lorche, a z tak odmienioną sąsiadką nie potrafił bez skrępowania rozmawiać Zbyszko. Nic też dziwnego, że w końcu uległ urokom stałej w uczuciach i pięknej dziewczyny

Danusię i Jagienkę łączy szlacheckie pochodzenie, uroda oraz to, że obie zostały wcześnie osierocone przez matki. Dzielą je jednak odmienne doświadczenia życiowe i usposobienie. Danusia pochodzi ze znakomitego rodu, Jagienka z mniej znanej szlachty. Jurandówna jest delikatna i dziewczęca, Zychówna uwielbia męskie zajęcia, dopiero potem staje się damą.
Obie na kartach książki przechodzą metamorfozę. Obie budzą sympatię i współczucie czytelnika – Danusię czeka smutny, tragiczny los, Jagienkę – szczęście, okupione jednak wcześniej łzami z powodu śmierci rodziców i nieodwzajemnionej miłości. To wzbudza sympatię i porusza czytelników.

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

27.05.2020 r.

Dzień dobry.

Temat :Postać Zbyszka z Bogdańca.

Zbyszko pochodził ze stanu rycerskiego, jego ród pieczętował się herbem „Tępa Podkowa” i miał zawołanie „Grady”. Ojcem bohatera był Jaśko z Bogdańca, jednak w dzieciństwie Zbyszko został sierotą i opiekę nad chłopcem przejął stryj Maćko. Gdy Bogdaniec został zniszczony w wyniku działań wojennych, Maćko opuścił wioskę i sam, z 12-letnim wtedy Zbyszkiem, ruszył szukać sławy i łupów na Litwę do księcia Witolda. Od dzieciństwa zaprawiany w rzemiośle rycerskim oraz dobrze zbudowany fizycznie Zbyszko osiągnął dużą biegłość w walce na miecze i topory.

Po kilku latach, w drodze do Krakowa, poznał Danusię Jurantównę ze Spychowa, młodą dwórkę księżnej mazowieckiej. Zakochał się w niej od pierwszego wejrzenia, a po usłyszeniu, że matka ukochanej zmarła w wyniku napaści Krzyżaków, złożył impulsywnie ślubowanie, że przyniesie jej trzy pawie pióra z krzyżackich czubów na hełmach. Zmartwił się, gdyż obietnicę złożył bez zastanowienia. Wkrótce potem zaatakował spotkanego na drodze Krzyżaka, Kuno von Lichtenstaina, nie wiedząc, że ten jest oficjalnym posłem do króla polskiego. Za napaść na posła skazany został na karę śmierci, jednak od śmierci uratowała go Danusia, co zacieśniło łączące ich więzi.

Wbrew woli jej ojca, Juranda, zaprzysięgłego wroga Krzyżaków, wzięli potajemnie ślub. Wkrótce potem Danusia została porwana przez Krzyżaków. Zbyszko długo bezskutecznie jej poszukiwał, a gdy ostatecznie odnalazł, dziewczyna zmarła w wyniku przejść w niewoli. Zbyszko wrócił do Bogdańca, gdzie leczył ciężko rannego Maćka, w czym pomagała mu Jagienka ze Zgorzelic, przyjaciółka z lat dziecięcych, z którą się ożenił. Mieli czterech synów: Jaśka, Maćka, Zycha i Juranda. Następnie wziął udział w bitwie pod Grunwaldem, a po zakończeniu wojny wrócił do rodowego Bogdańca.

Obejrzyjcie pojedynek Zbyszka z Rodgierem i napiszcie w zeszycie opis przeżyć wewnetrznych jedego z walczących rycerzy        ( wysyłacie do mnie do 2 czerwca). 

https://www.youtube.com/watch?v=2AZPfJSlqLc

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

26.05.2020 r.

Dzień dobry.

Temat:Walka o granicę zachodnia i południową.

Przeczytajcie  poniższą notatkę, a pogrubiony tekst przepisz do zeszytu:

Granica polsko-niemiecka została określona w traktacie wersalskim, przy czym niektóre odcinki miały być ustalone w plebiscycie. W praktyce o przebiegu granicy na zachodzie i południowym zachodzie zdecydowały powstania.

Dostęp do morza
– geneza: dostęp Polski do morza postulował prezydent USA Thomas Woodrow Wilson
– 1919 traktat wersalski przyznał Polsce pas Pomorza Gdańskiego wzdłuż Wisły (bez Gdańska) z wąskim dostępem do Bałtyku, w tym z Półwyspem Helskim
– teoretycznie Polska miała dostęp do portu w Gdańsku, w praktyce było to utrudniane przez Niemców (co spowodowało konieczność budowy portu w Gdyni)

Warmia, Mazury i Powiśle
– 1920 plebiscyt (całkowita klęska Polski spowodowana jej zaangażowaniem w wojnę bolszewicką – 97% głosów za Niemcami), Polsce przyznano tylko kilka gmin, a poza plebiscytem Działdowo
– w latach 30. silna germanizacja i terror wobec Polaków 

Wielkopolska
– geneza: obrady Sejmu Dzielnicowego, 26 XII 1918 przybycie do Poznania Ignacego Jana Paderewskiego
– wybuch walk przeciw wojskom niemieckim
– I 1919 przejęcie władzy przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu (Wojciech Trąmpczyński)
– po stronie polskiej walczyła Armia Wielkopolska – regularne, dobrze wyszkolone oddziały, dowodzone przez Polaków – byłych oficerów armii zaborców (mjr Stanisław Taczak, później gen. Józef Dowbór-Muśnicki)
– 16 II 1919 rozejm dzięki interwencji Ententy (przynależność Wielkopolski do Polski potwierdzono później w traktacie wersalskim)

Powstanie wielkopolskie było największym zwycięskim powstaniem w dziejach Polski. Wbrew powtarzanym opiniom nie było jednak jedyne. Całkowitym zwycięstwem militarnym zakończyły się też: powstanie wielkopolskie z 1806 roku (przeciw Prusom, zakończone utworzeniem Księstwa Warszawskiego), powstanie sejneńskie z 1919 roku (przeciw Litwinom, zakończone przejęciem Suwalszczyzny) i II powstanie śląskie z 1920 roku (przeciw Niemcom, zakończone wycofaniem niemieckiej policji z obszaru plebiscytowego na Górnym Śląsku).

Górny Śląsk
– geneza: Wielka Brytania żądała przyznania Górnego Śląska Niemcom (argument: Polacy niezdolni do zarządzania), zaś Francja popierała Polskę
– VIII 1919 pierwsze powstanie śląskie (stłumione przez Niemców, krwawe represje zatrzymane po interwencji Ententy)
– II 1920 wejście wojsk brytyjskich, francuskich i włoskich na Górny Śląsk
– VIII 1920 drugie powstanie śląskie, zakończone sukcesem (usunięciem niemieckich sił policyjnych z terenów plebiscytowych)
– kampania plebiscytowa – wbrew ustaleniom terror niemiecki
– III 1921 – plebiscyt na Górnym Śląsku (w związku z dopuszczeniem do głosu osób urodzonych na terenach plebiscytowych – masowe przyjazdy Niemców, co zniekształciło wyniki głosowania: 60% za Niemcami)
– V 1921 trzecie powstanie śląskie (m.in. ciężkie walki o Górę Świętej Anny) – częściowy sukces polegający na nieco korzystniejszym podziale Górnego Śląska niż planowano
– X 1921 decyzja Rady LN: 30% obszaru plebiscytowego dla Polski (bardziej uprzemysłowione, z niemal połową ludności; w Polsce 250 tys. Niemców, w Niemczech 530 tys. Polaków)

W państwie polskim województwo śląskie miało autonomię (statut organiczny, osobny Sejm Śląski i budżet). Zgodnie z traktatem wersalskim Kościół ewangelicki na Górnym Śląsku (w większości niemiecki) utrzymał status quo na 15 lat.

Śląsk Cieszyński
Śląsk Cieszyński – jedyna część Śląska pod panowaniem Habsburgów. Przetrwał tu język polski w izolacji od macierzy (a więc w archaicznej formie, sięgającej renesansu). Od 2. połowy XIX w. wzrost świadomości narodowej Polaków mimo naporu czeskiego i niemieckiego.
– X 1918 utworzenie lokalnego ośrodka polskiej władzy – Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego (Jan Michejda, ks. Józef Londzin, Tadeusz Reger)
– XI 1918 oddolny podział Śląska Cieszyńskiego między Czechów i Polaków wg kryteriów etnicznych (Zaolzie dla Polski)
– I 1919 Czechosłowacja zbrojnie zajęła Zaolzie (wykorzystując zaangażowanie Polski w wojnę bolszewicką)
– Rada Ambasadorów odwołała plebiscyt i arbitralnie podzieliła obszar wzdłuż Olzy (dla Czechosłowacji ponad połowa terenu: Zaolzie, Spisz i Orawa, ze 120-150 tys. Polaków)

X 1938 – Polska odebrała Zaolzie (wykorzystując rozbiór Czechosłowacji przez Niemcy)

Skutki ukształtowania północnych, zachodnich i południowych granic II Rzeczypospolitej
– stosunkowo długa, trudna do ochrony granica (morska 140 km, z Wolnym Miastem Gdańskiem 139 km, z Niemcami 1912 km, z Czechosłowacją 984 km)
– animozje polsko-czeskie na tle Zaolzia
– spory polsko-niemieckie o wpływy w Wolnym Mieście Gdańsku
– wąski i pozbawiony infrastruktury dostęp do morza (konieczność budowy portu w Gdyni i to w okresie Wielkiego Kryzysu)
– animozje polsko-niemieckie na tle praw mniejszości polskiej w Niemczech i niemieckiej w Polsce
– w końcu lat 30. spór o połączenie lądowe obu części państwa niemieckiego, co stało się dla Niemiec pretekstem do rozpoczęcia II wojny światowej

AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA

25.05.2020 r.

Dzień dobry.

Temat: Historia Zbyszka, Danusi i Jagienki.

Przeczytajcie plan, wybierzcie jeden punkt i opiszcie go w zeszycie.

1.Spotkanie Zbyszka i Danusi w gospodzie " Pod Lutnym Turem " w Tyńcu. 
a)oczarowanie śpiewem i urodą dziewczyny, 
b)ślubowanie rycerskie. 
2.Zaatakowanie posła krzyżackiego. 
3.Przybycie do Krakowa i uczta u Władysława Jagiełły. 
a)skarga krzyżaka na rycerza z Bogdańca, 
b)wstawiennictwo Powały z Taczewa i Anny Danuty, 
c ) Zbyszko w więzieniu. 
4.Skazanie rycerza na śmierć. 
a) nakrycie głowy nałęczką - uratowanie od śmierci , 
b) zaręczyny. 
5.Rozmowa Zbyszka i Juranda. 
a)prośba o rękę Danusi i odmowa ojca. 
6.Zbyszko wyrusza do Bogdańca. 
7.Spotkanie młodych na dworze księcia Janusza Mazowieckiego. 
a)przyjście na pomoc Danusi i księżnej w czasie polowania, 
b)choroba Zbyszka, 
c) Zbyszko pasowany na rycerza. 
d ) potajemny ślub rycerza z Bogdańca i Danusi. 
8.Porwanie Jurandówny przez Krzyżaków 
a) decyzja o poszukiwaniu żony, 
b) wyznanie prawdy dotyczącej ślubu . 
9. Poszukiwanie Danusi. 
a)Zbyszko otrzymuje glejt, 
b) walka Zbyszka i Rotgiera 
c) wyprawa na Żmudź. 
10.Odnalezienie Danusi. 
a)choroba dziewczyny , 
b)troskliwa opieka Zbyszka , 
c) powrót do Spychowa 
11. Śmierć Danusi.